09-07-2020: Ομιλία Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση του σχεδίου νόμου: «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις»
Πρωτολογία
«Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Συζητάμε σήμερα για τη ρύθμιση ενός μείζονος, συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος, του συνέρχεσθαι.
Δικαίωμα συλλογικής δράσης που, μαζί με αυτό του συνεταιρίζεσθαι, καθιερώθηκε στο Σύνταγμα μας από το 1864. Από τότε, σε πνεύμα φιλελεύθερο, ορίζετο ότι μόνο σε δημόσιες συναθροίσεις μπορεί να παρίσταται η αστυνομία, ενώ μόνο οι εν υπαίθρω μπορούσαν να απαγορευθούν εάν επίκειτο κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια.
Το Σύνταγμα της Χούντας το1968 και το 1973 εισήγαγε γενική αντί ειδική επιφύλαξη του νόμου και καθιέρωσε υποχρεωτική ενημέρωση γνωστοποίησης για όλες –όχι μόνο τις υπαίθριες- συναθροίσεις.
Η φιλελεύθερη Συνταγματική μας παράδοση επανήλθε με το Σύνταγμα του 1975, με την επαναφορά της ειδικής επιφύλαξης και τον περιορισμό παρουσίας της αστυνομίας μόνο στις εν υπαίθρω συναθροίσεις.
Η απαγόρευση δηλαδή συγκεντρώσεων επανήλθε στην «αιτιολογημένη απόφαση» της αστυνομικής αρχής ενώ αντί για προσβολή της δημόσιας τάξης προκρίθηκε ο όρος «σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής» και τούτο «όπως νόμος ορίζει»
(άρθρο 11 παρ2, εδάφιο β’).
Για λόγους που δεν είναι της παρούσης , αυτός ο νόμος που ορίζεται από το Σύνταγμα, εδώ και 45 χρόνια δεν έχει ψηφισθεί. Με αποτέλεσμα να εξακολουθεί να ισχύει τύποις το ν.δ. 794/1971 της Χούντας αν και οι περισσότερες διατάξεις του έχουν καταργηθεί ως ερχόμενες σε αντίθεση με το άρθρο 111 παρ1 του ισχύοντος Συντάγματος.
Είναι λοιπόν, για λόγους αρχής, συνταγματικής τάξης και δημοκρατικής νομιμότητας, κοινή ευθύνη και οφειλόμενη πράξη η ρύθμιση του δικαιώματος.
Η άρνηση ρύθμισης είναι φυγομαχία της δημοκρατίας. Κι ας το ξεκαθαρίσουμε επίσης. Δικαίωμα συνέρχεσθαι χωρίς περιορισμούς δεν υφίσταται πουθενά στον κόσμο.
Δεν πρόκειται όμως μόνο γι αυτό. Το νομοθετικό κενό, που φυσικά δεν καλύπτεται με τις τεχνικές οδηγίες αρμοδιοτήτων της αστυνομίας, όπως περιγράφονται στο προεδρικό διάταγμα 141/1991, όπως τροποποιήθηκε με το ΠΔ 120/2013, αυτό το κενό, η μέγιστη εκκρεμμότητα, έχει οδηγήσει σε εκφυλισμό του δικαιώματος. Η εμπειρία 50 περίπου ετών στις μεγάλες πόλεις και ιδιαίτερα στο κέντρο της Αθήνας με καταχρηστικές καταλήψεις των δρόμων από ολιγάριθμες ομάδες, με βίαιες ενέργειες και επεισόδια, τείνουν να ταυτίσουν στη συνείδηση της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών τη δημόσια διαμαρτυρία με την ταλαιπωρία, τη βίακαι την αναστολή της κανονικής ζωής .
Έχει τονισθεί ήδη, δεν θα μακρηγορήσω σε αυτό. Με τη σημερινή κατάσταση κανείς πολίτης δεν είναι ευχαριστημένος. Όσο διστάζουμε, όσο καθυστερούμε, ροκανίζεται το δικαίωμα και αντιδημοκρατικές φωνές μπορεί να βρουν πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθούν.
Το γνωρίζουμε πολύ καλά. Το ζήσαμε στο πανεπιστημιακό άσυλο, στη διαχείριση του δημόσιου χώρου σε γειτονιές. Κάθε δικαίωμα συνοδεύεται από την ευθύνη της άσκησής του. Αλλιώς εκφυλίζεται και ακυρώνεται από τις καταχρήσεις στην εφαρμογή του.
Το δίμηνο Μαΐου –Ιουνίου 2020 έγιναν στην Αθήνα 119 υπαίθριες συγκεντρώσεις, περίπου 2 τη μέρα. Το 87%, κοντά 9 στις 10 είχαν λιγότερους από 500 συμμετέχοντες. Οι μισές , δηλαδή 5 στις 10 λιγότερους από 50.
Όμως σχεδόν σε όλες , δηλαδή σε 112 από τις 119, το οδόστρωμα κατελήφθη, η κυκλοφορία διακόπηκε, η ταλαιπωρία ξανάρχισε.
(ΚΑΤΑΘΕΤΩ ΤΟΝ ΣΧΕΤΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑ ΣΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ)
Είναι κανείς σε αυτή την αίθουσα- μπορεί να είναι κανείς- ευχαριστημένος από αυτή την εικόνα;
Ακόμη κι αν αγνοήσουμε την ταλαιπωρία των πολλών, θεωρούμε ότι με αυτή την κατάσταση, προστατεύουμε ή μήπως αποσαθρώνουμε το δικαίωμα του συνέρχεσθαι;
Κι ακόμα, μήπως στις συγκεντρώσεις γίνεται ότι και στα γήπεδα; Μειώνεται δηλαδή η συμμετοχή λόγω του φόβου της βίας και των επεισοδίων;
Δυστυχώς οι απαντήσεις και στα δύο ερωτήματα είναι ξεκάθαρα καταφατικές!
Προξενεί κατά συνέπεια κατάπληξη το να ακούγονται φωνές κοινοβουλευτικές, που αμφισβητούν την ανάγκη ρύθμισης.
Και κάτι τελευταίο. Η Ελλάδα, με την πολιτική ατολμία και ολιγωρία της μη ρύθμισης, υστερεί θλιβερά στην Ευρώπη. Είναι μόνη, ναι μοναδική χώρα, χωρίς νόμο στην Ευρωπαϊκή Ένωση .
Όποιοι και όσοι υπερασπίζονται λοιπόν την παρούσα κατάσταση, να πάρουν την ευθύνη των λόγων και πράξεων τους. Τελευταίοι στην Ευρώπη, εκτός πραγματικότητας των αναγκών των πολιτών, σαπίζοντας το δικαίωμα της συλλογικής έκφρασης.
Εμείς με τέτοια κατάντια δεν συμβιβαζόμαστε!!!
Η κυβέρνηση τόλμησε και προχώρησε. Το είχε υποσχεθεί ο πρωθυπουργός, το σχέδιο νόμου έχει ετοιμασθεί και αναγγελθεί από τις αρχές του χρόνου . Τα γεγονότα της πανδημίας καθυστέρησαν την εισαγωγή του για μερικούς μήνες.
Αναφέρω τη χρονική σειρά, γιατί ακούστηκε έντονα το εξής θλιβερό κι ανύπαρκτο : ότι το νομοσχέδιο βιαζόμαστε να το καταθέσουμε για να φιμώσουμε τάχα τους λαϊκούς αγώνες και την κοινωνική διαμαρτυρία, που επέρχονται από Σεπτέμβρη.
Τον Μάρτη θα ψηφιζόταν κύριοι, μην ψάχνετε συνωμοσίες, μην κατασκευάζετε σκοπιμότητες, κατεβείτε μια μέρα στην Αθήνα να συζητήσετε με τον κόσμο. Οι πολίτες βιάζονται, ο κόσμος αγανακτεί, η πραγματικότητα εγκαλεί.
Και η κυβέρνηση ανταποκρίνεται. Έτσι κάνουμε πολιτική εμείς. Για να υπηρετούμε, σε πλαίσιο δημοκρατικής ευθύνης και να διευθετούμε πραγματικότητες. Όχι για να πνίγουμε τη ζωή και τις ανάγκες των πολιτών σε άκαμπτες ιδέες.
Προτείνουμε λοιπόν στην εθνική αντιπροσωπεία ένα σύγχρονο, θεσμικό πλαίσιο, λογικής και δικαιοσύνης το οποίο να εγγυάται:
Αφενός, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι Αφετέρου, το δικαίωμα των μη συμμετεχόντων στην ελευθερία της κίνησης, της διευκόλυνσης πρόσβασης στους προορισμούς τους.
Το τόνισα στην Επιτροπή , το επαναλαμβάνω και στην Ολομέλεια. Επειδή ρυθμίζουμε θεμελιώδες δικαίωμα, οφείλουμε-πρώτοι εμείς σαν κυβέρνηση- να επιδείξουμε πνεύμα συνεργασίας και αμοιβαίας κατανόησης. Επιζήτησα και επιζητώ τις προτάσεις , διορθώσεις, οτιδήποτε μπορεί να καταστήσει το νομοσχέδιο, πιο λειτουργικό , πιο αποτελεσματικό.
Άκουσα και ενσωμάτωσα σχεδόν στο σύνολο τις προτάσεις του ΚΙΝΑΛ. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον κ. Καμίνη γι’ αυτό. Άλλωστε από τη δική του πρωτοβουλία, από το σχέδιο νόμου που είχε ετοιμάσει το 2012, εμπνεύσθηκε σε πολλά το νομοσχέδιο μας.
Χαιρετίζω την πολιτική στάση του ΚΙΝΑΛ. Πρώτον γιατί αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της νομοθετικής ρύθμισης.
Δεύτερον γιατί συμμετείχε ουσιαστικά, πρότεινε, διαλέχθηκε και διαβουλεύθηκε. Αυτό είναι Κοινοβουλευτισμός, αυτό είναι Δημοκρατία.
Στο σχέδιο νόμου ορίζεται με απόλυτη σαφήνεια το τι είναι δημόσια υπαίθρια συνάθροιση. Εξίσου σαφώς ορίζεται το πλαίσιο περιορισμών- αλλαγών που δύναται να επιβληθούν από τις αρχές σε ότι αφορά στον τόπο, χρόνο, διαδρομή μιας πορείας.
Θεσπίζονται, για πρώτη φορά, δυο εκπρόσωποι: ο «οργανωτής» της συγκέντρωσης και ο διαμεσολαβητής της αστυνομίας. Έτσι η συγκέντρωση αποκτά πρόσωπα και η συνεργασία, υπόσταση.
Ο οργανωτής εκπροσωπεί και έχει την ευθύνη να λάβει όλα τα κατάλληλα, σαφώς προσδιοριζόμενα μέτρα, για την ομαλή εξέλιξη της συνάθροισης.
Ο διαμεσολαβητής έχει την ευθύνη της συνεννόησης μεταξύ συγκέντρωσηςοργανωτή και αστυνομίας για να επιτευχθεί ο κοινός στόχος: Η διασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών να εκφράσουν τη συλλογική τους βούληση.
Η περιφρούρηση της συγκέντρωσης είναι η περιφρούρηση του δικαιώματος. Δεν είναι δουλειά μόνο της αστυνομίας. Είναι , πρέπει να είναι κοινή πρόνοια , αποτέλεσμα συνεργασίας όλων των συντελεστών της εκδήλωσης.
Αυξάνονται οι εγγυήσεις γιατί προσδιορίζονται και οι ευθύνες. Σε περίπτωση απαγόρευσης ή αλλαγών της συγκέντρωσης θεσμοθετείται η προσφυγή στην επιτροπή αναστολών του ΣτΕ.
Σε περίπτωση διάλυσης είναι απαραίτητη η σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα εφόσον παρίσταται.
Για τις αυθόρμητες συγκεντρώσεις, που σήμερα προκαλούνται ταχύτατα, κυρίως από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, προβλέπεται ευχερές πλαίσιο για την νόμιμη πραγματοποίησή τους.
Η συζήτηση έχει εστιασθεί στις δήθεν εξοντωτικές ποινές που προβλέπονται για τον οργανωτή. Δεν είναι έτσι!!!
Εάν δεν υπάρχουν ευθύνες για τον οργανωτή δεν υπάρχει και νόημα στην ύπαρξή του. Ο οργανωτής έχει το βάρος να αποδείξει, μέσα από την γνωστοποίηση, τη συνεχή συνομιλία και συνεργασία με τον διαμεσολαβητή , ότι δηλαδή κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να μπορέσουν να διαδηλώσουν ελεύθερα και νόμιμα οι συμμετέχοντες. Η επιμέλεια, αυτό είναι το πνεύμα και το γράμμα της διάταξης.
Ελάχιστα σχόλια ακούσθηκαν για το πιο απτό, συγκεκριμένο, χρηστικό άρθρο του νομοσχεδίου. Την καθιέρωση ψηφιακής ενημέρωσης, ειδικής ιστοσελίδας, απ’ όπου οι πολίτες σε πραγματικό χρόνο και διαδραστικά θα ενημερώνονται για εναλλακτικές διαδρομές και γενικά για την κατάσταση της κυκλοφορίας.
Θεωρώ την διάταξη κεφαλαιώδη, για δύο λόγους. Ο πρώτος γιατί απαντά ευθέως στο αίτημα των πολιτών για ενημέρωση σε περίπτωση αλλαγών στην κυκλοφοριακή ρουτίνα. Ο δεύτερος γιατί το κάνει ψηφιακά, διαδραστικά εισάγοντας την τεχνολογία, αφήνοντας ψηφιακό αποτύπωμα και σε αυτό το κοινωνικό ζήτημα.
Με το νομοσχέδιο αυτό και η αστυνομία οφείλει να επανεξετάσει τα επιχειρησιακά της σχέδια. Εξορθολογίζεται, αποσαφηνίζεται το πλαίσιο δράσης της, άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος υπερβολικών μέτρων τάξης. Δεν υπάρχει και κανένας λόγος φυσικά υπερβολικών αντιδράσεων σε κινήσεις ή ακόμη και προκλήσεις διαδηλωτών. Απαιτείται περισσότερος επαγγελματισμός, μεγαλύτερη ψυχραιμία, τελικά αυξημένη ικανότητα συνεργασίας από την αστυνομία.
Ο πρώτος λοιπόν που χρειάζεται πρόσθετη εκπαίδευση για την εφαρμογή αυτού του νόμου είναι η αστυνομία και φυσικά θα το πράξει άμεσα.
Ολοκληρώνω κυρίες και κύριοι βουλευτές με το αυτό ακριβώς, το θέμα της εφαρμοσιμότητας.
Ο νόμος θα εφαρμοσθεί. Το λέω με πεποίθηση, αποφασιστικότητα αλλά χωρίς καμία διάθεση σύγκρουσης ή πρόθεση επίδειξης δύναμης. Δεν είναι μια δήλωση αυταρχισμού. Είναι μια πράξη ευθύνης. Και κανείς να μην παρεξηγήσει τα λόγια μου. Ο νόμος θα εφαρμοσθεί γιατί υπακούει στην κοινή λογική, καταργεί αναχρονισμούς που ονομάσθηκαν δικαιώματα, αναβαθμίζει την δυνατότητα συμμετοχής σε συγκεντρώσεις, εξασφαλίζει στους μη συμμετέχοντες την ομαλότητα της ζωής τους. Θα εφαρμοσθεί, γιατί από μια διαδήλωση θέλουμε να θυμόμαστε τα συνθήματα, τους λόγους που έγινε.
Όχι τα επεισόδια, τις φθορές, την ταλαιπωρία , την ένταση. Η Ελλάδα αναστενάζει στα γήπεδα και η δημοκρατία στις συγκεντρώσεις. Αυτό θα αλλάξει!
Πέρυσι τέτοιο καιρό, άκουγα πως η κυβέρνηση θα πυροδοτήσει Αρμαγεδδώνα εάν προσπαθήσει σε άβατα, όπως τα Εξάρχεια, όπως τα Πανεπιστήμια του κακομεταχειρισμένου ασύλου.
Οι αλλαγές επήλθαν, η νομιμότητα εφαρμόσθηκε με σχεδόν μηδενική αντίδραση. Γιατί ήταν η επαναφορά του αυτονόητου. Η ανακούφιση της λογικής. Είμαι βέβαιος πως σε λίγα χρόνια, απλά θα απορούμε πώς υπήρξε το σημερινό χάος.
Θα συμβεί δηλαδή ότι έγινε και με την ιδιωτική ραδιοφωνία και τηλεόραση, που επίμονα κι αναχρονιστικά αρνιόμασταν μέχρι το ‘89. Όταν έγινε, κανείς ποτέ δεν σκέφτηκε να γυρίσει πίσω.»
Δευτερολογία
«Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Το 2002 παρουσίασα στη Βουλή το νομοσχέδιο για τη χρήση όπλων από τους αστυνομικούς. Ήταν κι αυτό θέμα ταμπού, σαν τις συναθροίσεις, κανείς δεν τόλμαγε να το αγγίξει. Κι έτσι λειτουργούσαμε, μέχρι το 2002 με το θεσμικό πλαίσιο των ταγμάτων ασφαλείας, των δοσίλογων της Κατοχής.
Κι η Ελλάδα καταδικαζόταν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για το ανατριχιαστικό θεσμικό της πλαίσιο.
Τότε ο εισηγητής του Συνασπισμού, δήλωνε ότι το νομοσχέδιο λύνει τα χέρια των αστυνομικών, ότι θα θρηνήσουμε θύματα, ότι θα αυξηθεί η αυθαιρεσία, ότι είναι ατελές και μη εφαρμόσιμο.
Μέχρι σήμερα, 18 χρόνια μετά, οι καταχρήσεις μηδενίσθηκαν, οι καταδίκες στο ΕΣΔΑ εξαφανίστηκαν, κανείς δεν έχει παραπονεθεί για ατέλειες του νόμου. Αν ακούγαμε το 2002 τον Συνασπισμό θα είχε αθωωθεί ο Κορκονέας.
Μου θυμίζετε πολύ το 2002, κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς, επαναλαμβάνετε την ιστορία σαν φάρσα, σαν τραγωδία. Αμετανόητοι και αμετακίνητοι.Ξένοι στην πραγματικότητα, και ουσιωδώς αμέτοχοι στην κοινοβουλευτική διαδικασία.
Δεν έχω ακούσει ούτε μια φράση, μια πρόταση για το σχέδιο νόμου. Ενώ εδώ προσπαθούμε να χτίσουμε τη συναίνεση, εσείς κατασκευάζετε συνθήματα.
Ενώ πασχίζουμε να καλύψουμε επιτέλους ένα θεσμικό κενό, εσείς μονολογείτε κατηγόριες και κατάρες. Γιατί, τι άλλο από κατάρες είναι ο χαρακτηρισμός για Χουντικό νομοσχέδιο, τι άλλο από κατηγόριες είναι η σκοπιμότητα ότι το νομοσχέδιο υποβάλλεται για να κατασταλούν κοινωνικοί αγώνες που έρχονται.
Δημοσιεύσατε και πίνακα όπου αντιστοιχούνται άρθρα του νομοσχεδίου με του προεδρικού διατάγματος της Χούντας.
Ο καθηγητής Αλιβιζάτος το χαρακτήρισε αγυρτεία, εγώ σας λέω πως είναι καταχρηστικός κι ανόητος ο τρόπος που συγκρίνετε.
Για να σας το αποδείξω σας καταθέτω κι εγώ πίνακα που είναι το προεδρικό της Χούντας και η πρόταση νόμου Καμίνη . Οι ομοιότητες όπως εσείς τις μετράτε είναι πολλές.
Δηλαδή ο Μανιτάκης, ο Αλιβιζάτος , ο επίτιμος πρόεδρος του ΣτΕΒροντάκης, ο Καμίνης,από το νομικό οπλοστάσιο της δικτατορίας εμπνεύσθηκαν, χουντικό νόμο έφτιαξαν.
Το καταθέτω στα πρακτικά, μήπως και ντραπείτε για τον παραλογισμό και το κατάντημά σας.
Δεν συζητάτε λοιπόν. Απλώς καταγγέλλετε. Επειδή σας τρέφει η κατασκευή του εχθρού και η σύγκρουση, αδυνατείτε να δεχθείτε ένα νομοσχέδιο που στηρίζεται στην αμοιβαία αποδοχή και στη συνεργασία, όπως το Σύνταγμα ορίζει.
Η δημοκρατία φυγομαχούσε όσο δεν ρύθμιζε το δικαίωμα. Κι εσείς ζητάτε αυτή η κατάσταση να συνεχισθεί.
Η μη ρύθμιση γέννησε και γεννά ανισότητες. Και ξυπνά κοινωνικό ανταγωνισμό. Αλλά αυτές οι ανισότητες δεν σας αφορούν, η διατάραξη όπως λέει και ο εκπρόσωπός σας είναι σύμφυτο στοιχείο του δικαιώματος.
Στους μαγαζάτορες και στις ουρές στους δρόμους να πάτε να τα πείτε αυτά. Για να μην συζητήσετε το νομοσχέδιο, επειδή το θέμα είναι ταμπού για εσάς, εντελώς προσχηματικά, φτιάξατε μια θεωρία συνομωσίας περί εσπευσμένης κατάθεσής του. Κι επιμένετε παρόλο που γνωρίζετε και σας το επανέλαβα πως απλώς τα έκτακτα μέτρα για την πανδημία καθυστέρησαν την κατάθεσή του.
Εξάλλου για το φαντασιακό μαζικό κίνημα του φθινοπώρου , που ονειρεύεστε, όπως ο πεινασμένος τα καρβέλια, όλες οι προϋποθέσεις του νόμου καλύπτονται.
Διανοείται κανείς, υπονοείται καν από το νομοσχέδιο ότι μαζικές εκδηλώσεις υπάρχει περίπτωση να περιορισθούν στο μισό οδόστρωμα ή να απαγορευθούν ή να διαλυθούν για τυπικούς λόγους;
Το επιχείρημα περί φίμωσης είναι λοιπόν αυτονόητα προσχηματικό και έωλο. Δεν αναρωτηθήκατε καν, πριν αρχίσετε τις κατάρες και τα αναθέματα, τι ισχύει στις άλλες χώρες , στις μεγάλες ευρωπαϊκές δημοκρατίες.
Καταθέτω λοιπόν στα πρακτικά ένα πίνακα με τις διατάξεις για Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Ισπανία, Ολλανδία. Σε όλες χρειάζεται άδεια. Σε όλες η διάλυση γίνεται για λόγους διατάραξης κοινωνικής ζωής και φυσικά δημόσια ς ασφάλειας. Στη Γαλλία επιπλέον διαλύεται και εφόσον δεν δηλώνεται έγκαιρα.
Στην Ισπανία η ενημέρωση πρέπει να γίνει 10 ημέρες πριν. Διαβάστε το, ενημερωθείτε. Ο κόσμος δεν άρχισε και δεν τελειώνει στην Κουμουνδούρου.
Δεν βρήκατε μια κουβέντα να πείτε για το ότι ο νόμος φροντίζει για την ενημέρωση των πολιτών. Γιατί; Μήπως δεν σας ενδιαφέρουν όσοι δεν διαδηλώνουν;
Μήπως να τιμωρούνται όσοι δεν συμμετέχουν; Μην περιμένετε ότι ο νόμος δεν θα εφαρμοσθεί. Μην ελπίζετε ότι θα βρεθεί τάχα νέο πεδίο ασκήσεων ανυπακοής με την πραγματοποίηση συγκεντρώσεων χωρίς εφαρμογή των νόμιμων διαδικασιών.
Όπως και με τα Εξάρχεια , όπως και με το άσυλο, η κοινή λογική θα επικρατήσει. Και κλείνω με το κυριότερο. Η Δημοκρατία , κύριοι του Σύριζα, η δημοκρατία της συμμετοχής, η δημοκρατία του σεβασμού, της ανοχής και της συνεργασίας, η δημοκρατία της γόνιμης αντιπαράθεσης και διαβούλευσης για την οποία πασχίζουμε εδώ μέσα και στην οποία δυστυχώς δεν συμμετέχετε, αυτή η Δημοκρατία θα νικήσει. Γιατί έτσι θα πάμε μπροστά!»
Απάντηση στον Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννη Ραγκούση
«Θα μου επιτρέψετε μια προσωπική, δημόσια συνομιλία με ένα διαχρονικό φίλο. Μου είπε ο Γιάννης Ραγκούσης: Μιχάλη κάθεσαι με ανθρώπους που έβλαψαν την Ελλάδα .
Του απαντώ: Φίλε Γιάννη, σκέψου κι εσύ ποια σημαία κρατάς. Σκέψου καλά ποιος σήμερα καταστρέφει.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ γέννησε μια κληρονομιά καταστροφικής πόλωσης, που επίτρεψε μου, το κόμμα που συνεργάζεσαι την έχει ακόμη σημαία.
Την λέω καταστροφική γιατί καταργεί το βασικό κεκτημένο της μεταπολίτευσης: οι πολιτικοί αντίπαλοι να μην είναι εχθροί και τα μεγάλα, μαζικά κόμματα να εξισορροπούν τις εθνικολαϊκιστικές τάσεις με το μεταρρυθμιστικό τους έργο.
Αυτό ήταν το ιστορικό ΠΑΣΟΚ , αυτή ήταν η μεταπολίτευση. Κι αυτό το κεκτημένο πολέμησε και πολεμά ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτή την θεσμική παρακμήακολουθεί η ηγεσία του που δεν έχει τα βιώματα της δικής μας γενιάς.
Εγώ σε αυτό το πολύτιμο κεκτημένο παραμένω αμετακίνητος, ήταν και είναι η πυξίδα της πολιτικής μου στάσης.
Γι’ αυτό και είμαι περήφανος, χαίρομαι που σήμερα μπορώ και συνεισφέρω για να το επαναφέρουμε, για να γυρίσουμε σελίδα μεταρρυθμίζοντας και όχι καταστρέφοντας . Χαίρομαι, που επιτέλους η χώρα αναπνέει, έξω από ένα τοξικό φωνακλάδικο μίγμα ανορθολογισμών, συνωμοσιολογίας και αντιφιλελευθερισμού.»