Μιλώντας στον Real Fm, μεταξύ άλλων, είπε: «Η εφαρμογή μέτρων, όπως η μάσκα και η αποτελεσματικότητά τους, εξαρτάται από τη συμμόρφωση των πολιτών – Η απαγόρευση κυκλοφορίας είναι πιο αποτελεσματική – Απέναντι στη δραματική κατάσταση πρέπει να είμαστε έτοιμοι να πάρουμε δύσκολα μέτρα – Δεν θα γίνει στην Ελλάδα αυτό που έγινε στην Ιταλία»
Σημεία συνέντευξης του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα στον «Real Fm» και το δημοσιογράφο Νίκο Χατζηνικολάου
Για την εξέλιξη της πανδημίας το τελευταίο διάστημα
Όποιος κυβερνάει είναι σίγουρο ότι θα κάνει κάποια λάθη. Είναι λάθος να λες ότι δεν κάνεις λάθος. Ιδίως σε μια περίοδο, όπως αυτή, που αντιμετωπίζουμε αχαρτογράφητα. Λάθος βασικό που να έλεγε κανείς ότι θα έπρεπε να κάνει αυτό και έκανε κάτι άλλο δεν καταγράφεται αυτή την στιγμή. Καταγράφεται όμως μια γενικότερη χαλάρωση, η οποία επήλθε κυρίως μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Αυτή η χαλάρωση οδήγησε σε αυξημένα κρούσματα αρχικά σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές και αργότερα στην υπόλοιπη χώρα. Για παράδειγμα, η Θεσσαλονίκη, ενώ ήταν ένα πρότυπο αντιμετώπισης της πανδημίας, ακόμη και μέσα στον Σεπτέμβριο, μετά την αντιμετώπιση που είχαμε στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, αντιμετωπίζει μια πραγματικά εκρηκτική κατάσταση, η οποία οδήγησε σ’ αυτά τα κρούσματα, που έφτασαν περίπου τα 1.000 ημερησίως.
Το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με το γεγονός ότι μέτρα η εφαρμογή των οποίων εξαρτάται από τη συμμόρφωση των πολιτών δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο τα καθολικά μέτρα περιορισμού της κινητικότητας. Για παράδειγμα η αποτελεσματικότητα της μάσκας εξαρτάται από το πόσοι τη φοράνε, πόσο σωστά και πόσο συχνά τη φοράνε, είτε στον εξωτερικό είτε στον εσωτερικό χώρο, ιδίως στον χώρο εργασίας. Ενώ η κινητικότητα έχει δεδομένο αποτέλεσμα. Περιορίζει τις επαφές. Γι’ αυτό, τα μέτρα του lockdown και της απαγόρευσης κυκλοφορίας είναι και πιο αποτελεσματικά και, δυστυχώς, αναγκάστηκαν να τα πάρουν σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης δυο-τρεις εβδομάδες πριν από εμάς. Εμείς είχαμε δυο-τρεις εβδομάδες διαφορά όσον αφορά την εξέλιξη της πανδημίας και μπορέσαμε ακόμη και σήμερα να είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Αυτή την στιγμή είχαμε χθες για παράδειγμα ένα ρεκόρ στους θανάτους, 43 θανάτους, ενώ η Τσεχία έχει 109, η Γερμανία 154 και η Γαλλία 1.220. Απέναντι στη δραματική κατάσταση πρέπει να είμαστε έτοιμοι, να πάρουμε δύσκολα μέτρα, να προειδοποιήσουμε τον κόσμο ότι είναι πολύ δύσκολη η κατάσταση, ότι θα υπάρξει πολύ αυξημένη πίεση στο Σύστημα Υγείας, ότι θα πρέπει να ξέρουμε ότι αντιμετωπίζουμε έναν πόλεμο. Αυτό αντιμετωπίζουμε.
Αν μπει κανείς σήμερα στην ιστοσελίδα του ευρωπαϊκού οργανισμού ECDC, και δει τον μέσο όρο των κρουσμάτων των τελευταίων 14 ημερών για 100.000 κατοίκους, θα διαπιστώσει ότι η Ελλάδα και στα κρούσματα και στους θανάτους είναι πέμπτη ή έκτη από το τέλος μεταξύ 36 χωρών.
Το άνοιγμα του τουρισμού δεν επιδείνωσε την κατάσταση
Στον τουρισμό μπορεί κανείς να αποδώσει ό,τι θέλει, αλλά όχι την εξέλιξη της πανδημίας. Αυτό είναι ξεκάθαρο από τα επιστημονικά δεδομένα. Όλες οι μετρήσεις των κρουσμάτων ακόμη και τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, δείχνουν ότι ήταν πολύ λιγότερα τα εισαγόμενα κρούσματα από τα εγχώρια. Τα εισαγόμενα κρούσματα, σε πολύ μεγάλο ποσοστό, ήταν από τα χερσαία σύνορα, που έδειχναν μετακινήσεις ανθρώπων, οι οποίοι είτε ήταν Έλληνες, είτε ήταν άνθρωποι με άδεια παραμονής από τις γειτονικές χώρες, είτε αυτοί που μπαινόβγαιναν στα σύνορα για διασκέδαση ή για αγορά προϊόντων. Άρα, δεν ήταν τα τουριστικά κύματα αυτά που προκάλεσαν την έκρηξη του κορονοϊού. Και μια ακόμη απόδειξη είναι ότι η κορύφωση αυτών των κρουσμάτων εμφανίστηκε προς το τέλος Σεπτεμβρίου- αρχές Οκτωβρίου και μετά. Και αυτό δεν είχε να κάνει με τις μεγάλες ροές των τουριστών. Το συμπέρασμα από την περίοδο αυτή είναι ότι όταν βλέπουμε έναν κυματισμό να πάει να γίνει ένα μεγάλο κύμα και μετά τσουνάμι, πρέπει να παίρνουμε μέτρα γρήγορα. Και αυτό έκανε ο Πρωθυπουργός παίρνοντας την απόφαση για καθολικό lockdown, όταν δεν υπήρχε άλλη εισήγηση στο τραπέζι ούτε από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, ούτε από τα άλλα κόμματα της Αντιπολίτευσης.
Για τη λήψη νέων μέτρων
Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να περιορίσουμε την πανδημία. Άρα, όλα είναι πάνω στο τραπέζι. Αν τηρήσουμε, όμως, τα υφιστάμενα μέτρα δεν θα χρειαστούν σκληρότερα. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι θα δούμε την κατάσταση στο Σύστημα Υγείας να χειροτερεύει πριν καλυτερέψει. Δηλαδή οι επόμενες επτά με δέκα ημέρες θα είναι πραγματικά δύσκολες, ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων θα αρχίσει να πέφτει. Θα υπάρχει μια επιπέδωση της καμπύλης αυτή την εβδομάδα και θα αρχίσει να πέφτει λόγω των μέτρων που έχουμε λάβει με το καθολικό lockdown.
Ό,τι περιορίζει την κινητικότητα συμβάλλει στον περιορισμό της διασποράς του ιού. Μέτρα -όπως το κλείσιμο των Δημοτικών Σχολείων- πάντα υπάρχουν στο τραπέζι, αν δεν αποδώσουν τα υφιστάμενα. Αλλά, αυτή τη στιγμή, φαίνεται ότι η κινητικότητα αρχίζει να πέφτει. Με τα στοιχεία που βλέπουμε καθημερινά δεν είχαμε το επιθυμητό αποτέλεσμα από το Σάββατο έως τη Δευτέρα, αλλά από την Τρίτη και μετά βλέπουμε μια κάμψη στη κινητικότητα. Βλέπουμε μια αισθητή πτώση της κινητικότητας γύρω στο 40% σε μέσα επίπεδα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει και το 80%. Αυτό είναι θετικό. Δείχνει ότι οι πολίτες αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα της κατάστασης και περιορίζουν τις επαφές τους.
Για τις αντοχές του Συστήματος Υγείας
Δεν θα γίνει στην Ελλάδα, αυτό που έγινε στην Ιταλία. Αυτό είναι βέβαιο. Αυτό όμως που θα γίνει είναι να αρχίσει να αναπτύσσεται το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, το οποίο και από την αρχή είχαμε εκπονήσει, από τον Μάρτιο-Απρίλιο και εφαρμόζεται τώρα. Για παράδειγμα όταν ο Υπουργός Υγείας επισκέφθηκε πριν από λίγες ημέρες τη Θεσσαλονίκη και εξήγγειλε 43 κλίνες Μ.Ε.Θ., που μπήκαν σε λειτουργία και γέμισαν σχεδόν αμέσως. Χθες ανακοίνωσε άλλες 50 κλίνες Μ.Ε.Θ., κι αυτές όμως θα γεμίσουν γρήγορα. Έχουμε και άλλα σχέδια στο τραπέζι που είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και οτιδήποτε άλλο έκτακτο μέτρο χρειαστεί, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αυξημένη πίεση που θα υπάρχει στις επόμενες επτά-δέκα ημέρες.
Οποιοδήποτε άλλο μέτρο μπορούμε να αναπτύξουμε για να καλύψουμε τους ασθενείς με Covid, αυτό είναι στο τραπέζι. Δεν θα ζήσουμε εικόνες όπως αυτές που είδαμε στην Ιταλία ακριβώς, γιατί παίρνουμε τα σκληρά μέτρα νωρίς. Και γι’ αυτό καλούμε όλους, όπως δείξαμε υπευθυνότητα στο πρώτο κύμα της πανδημίας -η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων- να εξακολουθούμε να το κάνουμε, ώστε τα μέτρα που έχουν ληφθεί να φύγουν γρηγορότερα, παρά αργότερα.
Πάντα είχαμε στο μυαλό μας τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. Και αν χρειαστεί κάποια στιγμή να φτάσουμε σ’ ένα τέτοιο καθολικό μέτρο, θα το κάνουμε. Όπως, επίσης, θα αξιοποιήσουμε οποιονδήποτε άνθρωπο θέλει να βοηθήσει. Ακούουμε, για παράδειγμα, τον Πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου, που μιλάει για τη συμβολή των ιδιωτών γιατρών, όλων των ειδικοτήτων -ιδίως των εντατικολόγων- προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις αυξημένες πιέσεις στο Σύστημα Υγείας. Φυσικά θα το κάνουμε. Τώρα που χρειάζεται θα το κάνουμε. Όταν δεν χρειαζόταν, δεν έπρεπε να το κάνουμε.
Για τις τιμές των τεστ
Πάντα υπήρχε μια συζήτηση σχετικά με τις τιμές των υγειονομικών προϊόντων και στην πρώτη φάση της πανδημίας. Αποφασίσαμε τότε να ενισχύσουμε την εγχώρια παραγωγή, ώστε να αυξηθεί το προσφερόμενο προϊόν, παρά να βάλουμε ελέγχους στις τιμές, που θα είχαν ως παράπλευρη απώλεια την εξαφάνιση απαραίτητων υλικών, όπως είναι τα αντισηπτικά και οι μάσκες ή τα γάντια από τα ράφια. Αυτό απέδωσε. Και θα αποδώσει και τώρα. Οι τιμές στα τεστ παραμένουν υψηλές, αλλά η συνεχώς μεγαλύτερη χρησιμοποίηση των Rapid Test τις ρίχνει.Παράδειγμα, οι τιμές για τα μοριακά τεστ, τα PCR, έχουν πέσει, πλέον, σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από ότι στην πρώτη φάση της πανδημίας, ενώ για τα Rapid Test βλέπουμε και τιμές 30-35 ευρώ. Επομένως, προσδοκούμε ότι και το επόμενο διάστημα, όσο μπαίνουν περισσότερα Rapid Test στην αγορά, θα πέφτουν οι τιμές. Και είμαστε μια από τις πρώτες χώρες που πήραν εκατομμύρια Rapid Test. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης δεν γίνονται τόσα Rapid Test. Φροντίσαμε έγκαιρα να πάρουμε αρχικά με μια μεγάλη δωρεά του κ. Μαρτίνου και στη συνέχεια με την προμήθεια του Υπουργείου Υγείας και να υπάρχει αυτή η διαθεσιμότητα σε Rapid Test. Δωρεάν Rapid Test, δωρεάν PCR γίνονται από τον ΕΟΔΥ εκεί που είναι αναγνωρισμένες στενές επαφές.
Πότε θα λήξει το lockdown
Έχει μεγάλη σημασία το αποτέλεσμα αυτών των πρώτων ημερών. Μέχρι τη Δευτέρα θα έχουμε μία ασφαλή εκτίμηση. Αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να γίνει πολύ ασφαλής εκτίμηση. Δύο χαρακτηριστικά λαμβάνουμε υπόψη: Πρώτον, τη σταθεροποίηση των κρουσμάτων. Πιστεύουμε ότι αυτή την εβδομάδα θα δούμε την επιπέδωση της καμπύλης και την άλλη μια γρήγορη πτωτική πορεία. Πολύ κρίσιμο για την πίεση στο Σύστημα Υγείας είναι η κατάσταση στην Αττική. Τα στοιχεία δείχνουν μία σταθεροποίηση των κρουσμάτων στην Αττική τις τελευταίες ημέρες. Δεν βλέπουμε μια εκθετική αύξηση, όπως είχαμε δει στη Θεσσαλονίκη. Θυμίζω ότι η Θεσσαλονίκη από 50 πήγε 115, 200, 300, έφτασε 1.000 κρούσματα μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Στην Αττική βλέπουμε μια σταθεροποίηση 500, 400, 600, κάπου εκεί. Αν αυτό επιβεβαιωθεί τότε είμαστε αισιόδοξοι ότι θα μπορέσει να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα για το lockdown. Αν κάτι πάει άσχημα στην Αττική και δούμε να αυξάνονται τα κρούσματα πολύ, τότε μπορεί να χρειαστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.